CASTAMATIC Features

Oct. 31, 2025

Welkom bij deze korte aflevering over LVS-toetsen — de toetsen waarmee we in het basisonderwijs de ontwikkeling van kinderen volgen.
Vandaag kijken we naar wat LVS-toetsen precies zijn, waarom we ze gebruiken, en welke verschillende soorten er bestaan. We staan stil bij de Leerling in Beeld-toets, de IEP-toets, de Boom-toets en de Dia-toets. En we bespreken hoe ze allemaal helpen bij het volgen van de voortgang in rekenen, spelling en begrijpend lezen. Laten we beginnen bij het begin. Een LVS-toets maakt deel uit van het Leerlingvolgsysteem. Dat is een verzameling toetsen en observaties waarmee een school de ontwikkeling van leerlingen volgt, vanaf de onderbouw tot en met groep 8.
Het doel is niet om kinderen te beoordelen, maar om te zien hoe ze groeien — waar hun sterke kanten liggen en waar ze nog ondersteuning nodig hebben. Belangrijk om te weten: LVS-toetsen zijn methode-onafhankelijk. Dat betekent dat ze niet toetsen wat er precies in het lesboek stond, maar of een kind de onderliggende vaardigheden beheerst.
Bijvoorbeeld: kan een leerling handig rekenen, begrijpt hij wat hij leest, en past hij spellingregels toe in nieuwe woorden?
Zo geven LVS-toetsen een breed en eerlijk beeld van wat een leerling kan. In Nederland bestaan er verschillende soorten LVS-toetsen. De bekendste zijn: Leerling in Beeld, IEP, Boom en Dia. Laten we ze kort langsgaan. Leerling in Beeld — de opvolger van de bekende Cito-toets — is al jarenlang de meest gebruikte.
Deze toets is digitaal en adaptief: hij past zich aan het niveau van de leerling aan.
Scoort een kind goed op de eerste vragen, dan worden de volgende wat moeilijker. Gaat het wat lastiger, dan worden de vragen iets eenvoudiger.
Zo krijgt elke leerling een toets die echt bij hem past.
De resultaten worden weergegeven in vaardigheidsscores en referentieniveaus, zodat scholen goed kunnen volgen hoe een kind zich ontwikkelt over de jaren heen. Dan de IEP-toets van Bureau ICE.
De IEP-toets staat bekend om de positieve insteek: niet de fouten, maar juist de groei en het kunnen van een kind staan centraal.
De rapportages zijn visueel en makkelijk te begrijpen — ook voor ouders. Ze bouwen richting de doorstroomtoets.
Ze laten zien: dit kan jouw kind al, en hier groeit het nog in.
De IEP-toets meet, net als de andere toetsen, rekenen, spelling en begrijpend lezen, maar met veel aandacht voor eigen ontwikkeling en motivatie. De Boom-toets is ontwikkeld door Boom uitgevers.
Deze toetsen geven niet alleen scores, maar ook inzicht in hoe een leerling leert.
Bij rekenen bijvoorbeeld kun je goed zien op welke onderdelen — zoals meten, breuken of getalbegrip — een leerling extra oefening nodig heeft.
De Boom-toetsen zijn korter, modern vormgegeven en worden vaak gewaardeerd om hun duidelijke terugkoppeling aan leerkrachten. En tot slot de Dia-toets van Diataal.
Deze toets is ontwikkeld vanuit taalexpertise en is daardoor bijzonder sterk in begrijpend lezen.
De teksten zijn actueel, digitaal en sluiten aan bij de belevingswereld van leerlingen.
De Dia-toets helpt scholen te zien hoe kinderen teksten begrijpen — niet alleen of ze het goede antwoord geven, maar ook of ze informatie kunnen verbinden en interpreteren.
Er zijn ook rekentoetsen en spellingstoetsen, maar begrijpend lezen is hier het zwaartepunt. Waarom zijn er eigenlijk zoveel verschillende LVS-toetsen?
Dat komt omdat elke toetsmaker een eigen visie heeft op leren en toetsen.
Sommige scholen kiezen voor de traditionele, goed vergelijkbare aanpak van Leerling in Beeld, terwijl anderen liever de persoonlijke en positieve stijl van de IEP gebruiken.
Weer andere scholen vinden de analytische opbouw van Boom of de talige kracht van Dia beter passen. Maar uiteindelijk hebben ze allemaal hetzelfde doel: inzicht geven in groei.
Niet om kinderen te vergelijken of te labelen, maar om hen beter te begeleiden.
De cijfers en scores zijn pas waardevol als ze worden gecombineerd met wat de leerkracht dagelijks in de klas ziet. En daarmee zijn we aan het einde gekomen van deze aflevering.
Of je nu werkt met Leerling in Beeld, IEP, Boom of Dia — de kern is dat LVS-toetsen ons helpen om het leerproces beter te begrijpen.
Want achter elke score schuilt een kind dat groeit, leert en ontdekt. Bedankt voor het luisteren, en tot de volgende aflevering — waarin we dieper ingaan op de vraag: hoe lees je LVS-resultaten goed, en wat doe je ermee in de klas?

This episode is from Toetsen in de basisschool whose proprietor has full ownership and responsibility on its contents and artworks. It was shared using Castamatic, a podcast app for iPhone and iPad.